Geek pages: Wetenschappers doen inspiratie op uit natuur
COVID-19-testresultaten verloren door Excel
In het Verenigd Koninkrijk bleken bijna 16.000 besmettingen met het coronavirus niet opgenomen te zijn in de statistieken. De oorzaak? Blijkbaar had men ervoor gekozen om besmettingen in Microsoft Excel-sjablonen op te slaan, waardoor men tegen de limiet van het aantal rijen aanliep. Omdat elk testresultaat meerdere rijen innam, kon het sjabloon hoogstens ongeveer 1.400 besmettingen bijhouden. Het automatische proces dat de testresultaten naar een centrale server stuurde, miste daardoor heel wat besmettingen, waardoor ook de contactopspoorders maar een onvolledige lijst kregen van mensen die ze moesten vragen om hun contacten op te sommen. De Britse overheid wil uiteindelijk naar een nieuw systeem overstappen, maar als tussenoplossing voor dit probleem kozen ze ervoor om de testresultaten op te delen in grotere hoeveelheden kleinere Excel-sjablonen…
Microsoft noemt Linux belangrijk desktopplatform
Toen Microsoft aankondigde dat het zijn webbrowser Edge voor Linux zou uitbrengen, was dat groot nieuws. Maar voor mij was het grootste nieuws één achteloos zinnetje in de aankondiging: “With this release, Microsoft Edge is now available for all major desktop and mobile platforms.” Zie je het? Microsoft noemt Linux een belangrijk desktopplatform! Uiteraard biedt Microsoft al langer software voor Linux aan, zoals zijn videoconferencingtools Skype en Teams en zijn ontwikkelomgeving Visual Studio Code. Het biedt ook heel wat software gewoon in een eigen repository voor Linux-software aan, heeft zijn eigen Linux-distributie en biedt met het Windows Subsystem for Linux (WSL) een handige optie aan om Linux in Windows te draaien. Hoe lang nog tot Windows zelf naar de Linux-kernel overstapt?
Tekst onthoud je beter met muziek
De leerkracht Yke Schotanus promoveerde aan de Universiteit Utrecht op onderzoek naar muziek als middel om taalverwerking te bevorderen. In het klaslokaal besprak hij moeilijke gedichten, maar als hij ze in een gezongen versie liet horen, konden de leerlingen het plots veel beter volgen en onthielden ze de teksten beter. In een proef met een EEG bleek dat de hersenactiviteit afnam tijdens de stiltes in de tekst, terwijl er met muzikale begeleiding minder momenten waren waarin de hersenen naar afleiding zochten. De tekst komt dus meer op de voorgrond omdat de muziek extra aandacht van de hersenen vraagt. Yke verbetert zelf toetsen met Beethoven op de achtergrond, omdat hij er dan beter zijn aandacht bij kan houden. Iets zegt me dat zijn leerlingen geluk hebben dat Yke geen Rammstein-liefhebber is…
Aanval op elektriciteitsnetwerken
De Russische hackersgroep Sandworm heeft al heel wat op zijn kerfstok. Ze waren de eersten die erin slaagden om met een cyberaanval een black-out te veroorzaken en ze zouden ook achter de ontwikkeling van de worm NotPetya zitten. Minder bekend is dat in 2007 al het Amerikaanse Department of Homeland Security en het Department of Energy een cyberaanval uitvoerden op een generator in een testlocatie om de mogelijkheden te begrijpen. Hun onderzoekers slaagden erin om op afstand de beveiligingsrelais van de generator zo te programmeren dat ze de generator uit zijn synchronisatie met de 60 Hz van het elektriciteitsnetwerk haalden. Door de verbinding met het netwerk in snel tempo meermaals te onderbreken en weer te herstellen, begon de generator te schudden en uiteindelijk gaf hij het op met een boel zwarte rook. Het gebruikte wapen? 30 regels code…
Duivelse kever overleeft zelfs auto’s
Insecten blijven verbazingwekkend sterke wezens. Mieren kunnen tot honderd keer hun lichaamsgewicht dragen. Er is zelfs een kever, de Nosoderma diabolicum, die tot 39.000 keer zijn lichaamsgewicht kan weerstaan. Als je erover rijdt met je auto, wandelt hij rustig voort. Als een entomoloog de Amerikaanse kever wil opspelden, breekt de speld af op het dekschild; hij zal eerst een gat door het schild moeten boren voor hij hem kan opspelden. Materiaalwetenschappers vinden deze ijzersterke kevers natuurlijk heel interessant, en in een recente paper in Nature hebben onderzoekers van de University of California, Irvine, een deel van het mysterie van zijn sterkte opgelost. Enerzijds kan zijn exoskeleton meegeven, en anderzijds zijn de twee onderdelen van het schild waar normaal de vleugels zitten (de Nosoderma diabolicum kan niet vliegen) met elkaar verweven als puzzelstukjes. De onderzoekers dromen al van de productie van ijzersterke vliegtuigen en drones.
Hybride vissen
De Amerikaanse lepelsteur en de Russische steur zijn heel verschillende vissen: de eerste heeft geen schubben en heeft een lange snuit, terwijl de tweede schubben als van een draak en een korte, afgeronde snuit heeft. Hun evolutionaire paden hebben zich 184 miljoen jaar geleden van elkaar afgescheiden. En toch bleken ze te kunnen kruisen: Hongaarse wetenschappers hebben ‘per ongeluk’ hybriden gecreëerd uit vrouwelijke Russische steuren en mannelijke Amerikaanse lepelsteuren. Het is alsof je een giraf met een koe zou kruisen. De wetenschappers deden onderzoek naar gynogenese bij de Russische steur. Dat is een vorm van aseksuele reproductie waarbij een eicel en zaadcel versmelten, maar de zaadcel geen genetisch materiaal aanlevert. Daarvoor hadden ze dus zaadcellen nodig die de eicellen van de Russische steuren zeker niet zouden bevruchten, maar na een tijdje hadden ze toch een honderdtal hybriden in hun tank rondzwemmen. Als dat maar geen mad scientists op ideeën brengt…
Voor 3 ton bitcoins in een zipbestand
De voormalige Google-beveiligingsingenieur Mike Stay kreeg vorig jaar plots een bericht op LinkedIn van een Rus. Hij nam contact op met Stay omdat die ooit een paper had gepubliceerd over het kraken van het PKZIP-encryptiealgoritme. Hij vroeg hem of hij een zipbestand kon kraken met twee bestanden in. Stay rekende uit dat hij een grote GPU-farm een jaar zou moeten laten rekenen, wat hem 100.000 dollar zou kosten. Tot zijn grote verbazing wilde de Rus dat er aan geven. Toen bleek dat hij de privésleutel van zijn Bitcoin-wallet in een geëncrypteerd zipbestand had gestoken en het wachtwoord ondertussen vergeten was. Stay ging aan het werk, maar ontdekte toen dat zijn schatting door een rekenfoutje veel te optimistisch was. Gelukkig kon hij daarna met wat slimme wiskunde het kraken significant versnellen, en toch sneller dan verwacht was de sleutel teruggevonden. En hij kreeg nog een grote bonus van de Rus ook!
Computer moet schaken weer creatiever maken
Volgens de voormalige wereldkampioen Vladimir Kramnik hebben computers de ziel uit schaken gehaald. Schakers spelen gewoon de openingen die computers voor hen berekend hebben, en kennen ondertussen de beste openingen al uit het hoofd. Hij werkt nu samen met DeepMind aan een project om de creativiteit weer in schaken te brengen door de regels lichtjes aan te passen. DeepMinds computerprogramma AlphaZero leerde negen varianten van schaken, en dat leverde volgens Kramnik heel wat boeiende ontdekkingen op. Alleen een gemiste kans dat ze Star Treks driedimensionaal schaken niet hebben uitgeprobeerd!
