VPT is eind jaren ’80, begin jaren ’90 ontwikkeld op basis van het besturingssysteem OpenVMS. “VPT bestaat eigenlijk uit een aantal deelsystemen die met elkaar praten via bestandsuitwisseling. Samen ondersteunen die systemen het plannen van volledige treindienst: de dienstregeling, de planning van personeel en de planning van materieel”, vertelt Erwin Koning, IT-manager van team Planning bij NS. De verschillende deelsystemen zijn bij het scheiden van NS en ProRail onderling verdeeld. Daarna werden de systemen bij NS bevroren in afwachting van de oplevering van DONNA.

Houd legacy gezond

“Op het moment dat je een applicatie bevriest, kan in sommige delen van de organisatie en bij sommige stakeholders makkelijk het beeld ontstaan dat je er ook niets meer aan hoeft te doen”, zegt Koning. Hij weet dat dat niet klopt. “Je hebt twee lijnen die elkaar op een goed moment kruisen. Een opgaande lijn die de bouw van de nieuwe applicatie representeert en een dalende lijn die staat voor de betrouwbaarheid van de legacy-applicatie die vervangen wordt. Op het moment dat je dat legacy systeem niet meer onderhoudt en up-to-date houdt, gaat het met die applicatie snel bergafwaarts en ontstaat er een afhankelijkheid: je zult dus meer snelheid moeten maken in de ontwikkeling van de nieuwe applicatie. Je wilt niet in de situatie komen dat je onder tijdsdruk dingen live gaat brengen die eigenlijk nog niet helemaal af zijn en waar allemaal losse eindjes in zitten. Die afhankelijkheid voorkom je door de legacy-applicatie goed te onderhouden.”

“We hebben in de markt uitvraag gedaan naar de expertise en niet – zoals je normaal gesproken bij een project doet – gevraagd naar het resultaat. Er zijn maar heel weinig mensen die dit kunnen en twee ervan werkten bij InTraffic.”Erwin Koning, IT-manager van team Planning bij NS

Expertise uitgevraagd

Dat is makkelijk gezegd, maar moeilijk gedaan. Want waar vind je mensen die nog verstand hebben van de verouderde Windows servers met daarop de cocon van het besturingssysteem OpenVMS waar VPT vervolgens op draait? En die de applicatie ook nog enigszins kennen. Koning: “We hebben daarom in de markt uitvraag gedaan naar de expertise en niet – zoals je normaal gesproken bij een project doet – gevraagd naar het resultaat. Er zijn maar heel weinig mensen die dit kunnen en twee ervan werkten bij InTraffic.” Systeemintegrator Bob Kortlandt is één van hen. Hij vertelt: “De moeilijkheid is dat DONNA gefaseerd in gebruik werd genomen en dat de ruim 300 planners in de periode tussen 2010 en 2020 gefaseerd zijn overgegaan. In de laatste periode werd er door enkele planners nog gelijktijdig in beide systemen gewerkt. VPT en Donna moesten daarom continu over precies dezelfde data beschikken. Het organiseren van die data-integriteit was een van de grootste uitdagingen. Te meer omdat VPT en DONNA veel interfaces hebben naar andere applicaties, die ook continu updates en wijzigingen ondergaan.”

Een andere uitdaging was dat de oude Windows servers moesten worden vervangen door nieuwere hardware. “Een traject dat je liever natuurlijk helemaal niet in wilt gaan bij een applicatie die vervangen gaat worden, maar wat noodzakelijk was om VPT goed in de lucht te houden”, zegt hij.

Soepele livegang nieuw systeem

Hierdoor ontstond wel de noodzakelijke lucht in de planning van de teams die aan DONNA werkten om voor de livegang alle losse eindjes weg te werken. Het resultaat is een technisch hoogwaardig systeem zonder een onverantwoordelijke technical debt. Daaronder verstaan we problemen in de code of het ontwerp die je later nog moet oplossen. Koning: “De livegang van DONNA is mede daardoor echt soepel gegaan. De paar kleine bevindingen die er waren, konden we in twee of drie sprints wegwerken.”

Als hij een tip mag geven aan andere organisaties die hun legacy willen vervangen, dan is dat: zorg dat je je oude systeem gezond houdt. “Dat geeft de teams die aan de nieuwe applicatie werken rust. Ze leveren dan hogere kwaliteit software af doordat ze minder stress ervaren en er voldoende tijd genomen kan worden om alles goed te testen.”

Senioriteit

Over de samenwerking met InTraffic is hij heel tevreden. “Zij leverden twee hele ervaren mensen die verantwoordelijkheid namen over hun werk en die ik nauwelijks hoefde aan te sturen. Ze werkten samen met specialisten van NS als een soort drie-eenheid. Ze hebben zelf de werkwijzen en procedures voor hun team opgezet, taken verdeeld et cetera. Ik kon er als manager gewoon op vertrouwen dat zij hun beloften nakwamen”, zegt Koning.

“Ook hun senioriteit was heel prettig. We hebben een paar keer een spannende situatie meegemaakt waarin zij de rust bewaarden en precies wisten wat ze moesten doen. Mensen met minder ervaring zouden in zo’n situatie onder hun bureau zakken, maar de twee InTraffic specialisten bleven koel en regelden het gewoon.”

Tot slot viel hem op dat het VPT-team zoveel lol had in het werk. Als je er van een afstandje naar kijkt, zou je kunnen denken dat het in de benen houden van een applicatie die wordt uitgefaseerd weinig inspirerend is. “Maar niets is minder waar,” zegt Koning, “juist omdat er zoveel ‘gekke’ dingen in de applicatie zitten moesten ze continu een beroep doen op hun expertise en creativiteit. Ze deden dat met heel veel passie en bevlogenheid. Misschien was dat wel het geheim waarom de overgang van VPT naar DONNA zo soepel is verlopen.”