Houd je uitgaven onder controle – Tools voor budgetbeheer
Heb je graag een mooi overzicht van al jouw inkomsten en uitgaven, privé of voor je zaak? Dan is een goede tool voor budgetbeheer onmisbaar. Gelukkig bestaan er voor Linux heel wat prima apps: wij zetten er drie op een rijtje.
Door: Filip Vervloesem.
Wij gingen aan de slag met volgende programma’s onder Linux Mint 19.2 (allemaal te installeren via Programmabeheer):
– GnuCash 3.7 uit Flathub
– Skrooge 2.11 uit apt
– HomeBank 5.2.2 uit Flathub
Er is ook een meer recente versie van Skrooge beschikbaar uit Flathub. Tijdens onze test weigerde die helaas te starten wegens een incompatibiliteit tussen Skrooge en de gebruikte KDE-bibliotheken. In een volgende versie van het Flathub-package van Skrooge is die bug hopelijk opgelost. Je kan dus eventueel eerst snel even testen of de Flathub-versie bij jou intussen terug werkt of niet. Voor onze test hebben we vooral gekeken hoe gemakkelijk je met de verschillende programma’s aan de slag kan gaan. Budgetbeheer (en bij uitbreiding boekhouding) wordt immers al snel complexe materie. Maken de programma’s het voor een absolute beginner gemakkelijker om ermee te starten, dan is dat zeker een pluspunt.
Bij het starten toont GnuCash steeds een willekeurige tip om meer uit het programma te halen. Die komen vooral van pas als je wat ervaring met GnuCash hebt. Je mag ze dus voorlopig negeren. Vervolgens verschijnt er een welkomstscherm met drie opties: een nieuw rekeningschema maken, een qif-bestand importeren of de handleiding raadplegen. Kies voor de eerste optie om meteen aan de slag te gaan. Je krijgt nu een wizard te zien waarin je allerlei parameters van jouw boekhouding aan kan passen. Jammer genoeg zullen de meeste parameters jou weinig zeggen, tenzij je enige boekhoudkundige voorkennis hebt. Bovendien is de vertaling in het Nederlands incompleet, want sommige vensters bevatten nog deels Engelse teksten. Dat maakt het alleen maar verwarrender voor beginners. Financiële termen zijn vaak al moeilijk genoeg in het Nederlands, laat staan in het Engels!
Wil je serieus aan de slag met GnuCash, dan raden we je absoluut aan om de tutorial en conceptengids grondig te lezen. Je vindt deze terug in het Help-menu of via de sneltoets Ctrl-H. Alle achterliggende concepten worden eerst netjes uitgelegd. Vervolgens lees je hoe die concepten gebruikt worden in GnuCash en hoe je de wizard best doorloopt om te starten. Afhankelijk van jouw gebruiksdoel voor GnuCash (persoonlijk of zakelijk), lees je tenslotte de hoofdstukken “Managing Personal Finances” of “Managing Business Finances”. Laat je niet afschrikken door de lengte van die tutorials. Je bent al gauw enkele uren zoet als je alles grondig wil lezen! GnuCash is niet meteen geschikt om snel een aantal persoonlijke uitgaven te inventariseren. Wil je je persoonlijke of zakelijke financiën degelijk beheren, dan is GnuCash wél een prima optie.
GnuCash is vooral geschikt voor zakelijk gebruik.
Onze tweede testkandidaat is uitsluitend bedoeld om persoonlijke financiën op te volgen. Het is geen boekhoudprogramma zoals GnuCash en vereist dus nauwelijks voorkennis. Uiteraard bevat ook Skrooge een helpfunctie, maar je kan gerust aan de slag zonder die te raadplegen! Na het starten geeft Skrooge je enkele hints om je op weg te helpen. Aan de linkerkant van het scherm zie je een navigatiebalk met een dertiental onderdelen. Het eerste onderdeel is het dashboard. Dat geeft in één venster een mooi overzicht van jouw financiële situatie. Voorlopig is het dashboard nog leeg, want je hebt nog geen data ingevoerd. Daarvoor gebruik je de drie volgende onderdelen. Om te beginnen voeg je al jouw rekeningen toe die je wil opvolgen via Skrooge. De term “rekening” mag je vrij breed invullen. Denk daarbij aan jouw betaalrekening, spaarrekening en kredietkaart, maar ook gegevens over leningen, onroerende bezittingen of pensioensparen. Jammer genoeg laat de Nederlandse vertaling wel enkele steekjes vallen. De termen voor de verschillende rekeningtypes zijn gewoon letterlijk vertaald uit het Engels: “huidige” (current account) voor een betaalrekening en “opslaan” (savings account) voor een spaarrekening. Je moet het maar weten!
Zodra je rekeningen zijn ingevoerd, kun je je inkomsten en uitgaven opvolgen via het onderdeel Bewerkingen. Voor elke bewerking kies je een rekening, vul je een bedrag in (positief voor inkomsten en negatief voor uitgaven) en eventuele extra informatie (begunstigde, omschrijving, categorie, …). Hoe meer informatie je invult, des te gedetailleerder kan je nadien je financiën analyseren. Begunstigden maak je eventueel op voorhand aan via datzelfde onderdeel in de navigatiebalk. En mocht je jouw gading niet vinden in de uitgebreide lijst van categorieën, dan kun je die uiteraard ook aanpassen. Het onderdeel Geplande bewerkingen gebruik je om terugkerende inkomsten of uitgaven in te voeren, zoals je loon, hypotheekaflossingen en energiefacturen. De onderdelen Dashboard, Budget, Rapport en Maandelijks rapport geven je tot slot een goed inzicht in jouw financiën. Kortom: voldoende mogelijkheden voor de veeleisende gebruiker.
Skrooge richt zich uitsluitend op thuisgebruikers.
Qua features is HomeBank erg vergelijkbaar met Skrooge. De interface ziet er wel iets opgeruimder uit. Grosso modo werk je in HomeBank op dezelfde manier als in Skrooge. Je maakt eerst een rekening aan en voegt eventueel op voorhand al begunstigden en categorieën toe. Dat doe je allemaal via het Beheren-menu. Vervolgens begin je transacties in te voeren: dat zijn de bewerkingen uit Skrooge. Terugkerende transacties voer je in via Beheren > Geplande/sjabloon. Onder Rapporten vind je verschillende mogelijkheden om jouw financiën inzichtelijk te maken: statistieken, evolutie over tijd, kosten voor een voertuig, enzovoorts. Het hoofdscherm toont minder informatie dan het dashboard van Skrooge, maar de meest essentiële zaken zitten er wel tussen: het saldo van alle rekeningen, de geplande transacties én een lijst van de categorieën die het meeste geld opslorpen. HomeBank bevat trouwens ook een voorbeeldbestand om te experimenteren vooraleer je jouw eigen data invoert. Je opent het via het welkomstscherm dat je bij de eerste start te zien krijgt (of nadien via Gereedschappen > Toon het welkomstscherm). Dat is érg handig om een goed idee te krijgen van de werking en de mogelijkheden van HomeBank.
HomeBank combineert een nette interface met voldoende features voor thuisgebruik.
Zowel GnuCash als Skrooge en HomeBank beschikken over de mogelijkheid om data te importeren of exporteren. Het qif-formaat (van Quicken) is de facto de standaard voor dat soort programma’s. Wil je de verschillende programma’s eerst zelf wat uitgebreider testen? Dan stellen we voor dat je elk programma een aantal weken gebruikt en de ingevoerde data vervolgens importeert in het volgende programma dat je test. Zo hoef je niet steeds opnieuw alles in te voeren. Bovendien krijg je vanaf het tweede programma dat je test al veel sneller een goed beeld van de mogelijkheden ervan. Grafieken, rapportering en analyses zijn immers pas écht nuttig als je over voldoende data beschikt.
