Timeshift: terug in de tijd – Breng je systeem gemakkelijk terug in de vorige staat.

About

Timeshift: terug in de tijd – Breng je systeem gemakkelijk terug in de vorige staat.

Soms krijg je het, tijdens wat experimenteren, onbedoeld voor elkaar dat je systeem niet meer goed werkt. Je wilt terug, maar natuurlijk weet je niet meer precies wat je allemaal veranderd hebt. Een back-up van je systeem heb je niet, alleen van je eigen bestanden. Voor dit soort situaties is Timeshift erg handig. Hiermee zet je gemakkelijk je systeem weer terug. 

Auteur: Serge Gielkens

Timeshift is bedoeld voor je besturingssysteem met applicaties. Voor het back-uppen van bijvoorbeeld je vakantiefoto’s is het minder geschikt. Het is écht gemaakt om met een veilig gevoel aan je systeem te sleutelen. Mocht een aanpassing verkeerd uitpakken of niet het beoogde effect hebben, dan keer je met Timeshift gewoon weer terug naar de werkende situatie. Daarom laat Timeshift gebruikersbestanden, zoals je vakantiefoto’s, juist met rust. Op het moment dat je je systeem terugzet, wil je niet dat ook je fotobewerkingen of aanpassingen in spreadsheets teniet worden gedaan.

Sinds Mint 18.3 staat Timeshift standaard op je systeem. Bij eerdere versies installeer je het met de Software Manager. Bij de eerste start van Timeshift verschijnt een wizard met meteen een venster om een keuze te maken tussen Rsync of Btrfs als snapshot. Omdat deze termen niet iedereen wat zeggen, volgt hier ook uitleg over.

Snapshots vs. back-up

Het woord snapshot betekent eigenlijk een snel genomen foto, een kiekje. Dat is precies wat Timeshift doet. Hij maakt als het ware een foto van je systeem en legt daarmee de toestand op dat moment vast. Het verschil met een back-up is dat je met een snapshot geen kopie van de data maakt en die vervolgens ergens veiligstelt. Met een snapshot zet je een markering en vervolgens houdt het systeem bij wat vanaf dat moment verandert. In tegenstelling tot een back-up werken snapshots daardoor erg snel.

Daarnaast betreft een snapshot een heel systeem. Je maakt een snapshot van bijvoorbeeld het volledige bestandssysteem ineens, maar niet van een los bestand. De momentopname van een snapshot is daardoor consistent. Een back-up is dat niet per definitie, omdat je tijdens het back-up proces bestanden kunt manipuleren.

Voor snapshots moet het systeem wel geschikt zijn. Het bestandssysteem Btrfs ondersteunt snapshots, maar lang niet alle distributies gebruiken dat. Bij Mint bijvoorbeeld kom je standaard het ext4 bestandssysteem tegen, maar dit heeft geen snapshot functionaliteit. Daarom biedt Timeshift als alternatief Rsync, dat op alle systemen werkt.

Timeshift gebruikt weliswaar bij Rsync de term snapshot (en die houden we hier aan om verwarring met de GUI te voorkomen), maar eigenlijk gaat het om back-ups. Rsync kopieert namelijk bestanden. Als Timeshift het eerste snapshot maakt, heb je daardoor een volledige back-up van je systeem. Voordeel is wel dat je een externe schijf kunt gebruiken. Met Btrfs snapshots is dat niet mogelijk.

Snapshots maken

Omdat Mint standaard geen Btrfs gebruikt, beschrijven we hier de Rsync methode. Verder koppelen we een externe schijf aan de PC om de snapshots op te bewaren. Je vindt Timeshift onder Menu -> Administration. Start de applicatie en geef je wachtwoord op. Timeshift heeft namelijk root-rechten nodig om het hele bestandssysteem te kunnen benaderen.

Op het eerste scherm van de wizard zie je de keuze voor Rsync of Btrfs. Standaard staat die op Rsync en dat laten we zo. Klik op ‘Next’. Timeshift scant vervolgens je systeem om te controleren of genoeg ruimte beschikbaar is. Is dat niet het geval, dan krijg je een duidelijk signaal en gaat de wizard niet verder.

Vervolgens geef je op waar je de snapshots wilt hebben. Wij kiezen hier de externe schijf. Die hoef je trouwens niet te mounten, ook straks niet bij het maken van snapshots. Timeshift vindt de hardware zelf. Timeshift plaatst de snapshots in de directory /timeshift. Helaas is dat niet aan te passen. Klik weer op ‘Next’.

Dan bepaal je het schema voor je snapshots. Je geeft op met welke frequentie je snapshots wilt maken en hoeveel versies je wilt bewaren. Standaard maakt Timeshift dagelijks een snapshot en bewaart die vijf dagen. Pas dat naar eigen wens aan. De optie ‘Boot’ onderaan houdt in dat Timeshift na iedere boot een snapshot maakt.

In het volgende scherm zie je dat de home directory is uitgesloten van snapshots. Als je die er toch bij wilt hebben, vink dan ‘Include All’ aan. Gebruik de optie ‘Include Hidden’ om de snapshots van je home directory te beperken tot de verborgen bestanden en directories. Die bevatten onder andere je voorkeursinstellingen van applicaties.

Klik op ‘Next’ om een overzicht te krijgen van je configuratie en klik tenslotte op ‘Finish’. Nu ben je in het hoofdscherm van Timeshift (afbeelding 1). Om meteen handmatig een snapshot te maken, klik je op ‘Create’ linksboven. In een pop-up scherm zie je dan netjes de voortgang.

Afbeelding 1: Snapshot maken

 

Een punt van aandacht: zolang de GUI openstaat, worden geen automatische snapshots gemaakt. Voor het schema maakt Timeshift namelijk cron jobs aan. Die starten Timeshift op zonder GUI. Timeshift verhindert echter dat meerdere instanties naast elkaar draaien. Mocht je omgekeerd bij het opstarten een melding krijgen dat er al een instantie draait, dan loopt er juist zo’n cron job voor een snapshot volgens schema.

En weer terugzetten

Om terug te keren naar het systeem in een eerdere toestand kies je in de lijst de gewenste snapshot (afbeelding 2). Klik vervolgens op ‘Restore’. Er verschijnt een venster waarin je verder niets hoeft te veranderen om de snapshot terug te zetten naar je eigen systeem. De bestanden komen dan weer netjes terecht op de juiste partities. Timeshift zet daarbij ook de bootloader terug. Wil je dat liever niet, klik dan op ‘Bootloader Options (Advanced)’ en haal het betreffende vinkje weg. Klik op ‘Next’.

Afbeelding 2: En weer terugzetten

 

Timeshift voert eerst een dry run uit. Dat wil zeggen dat wordt getest wat de gevolgen zijn van het terugzetten. Daarvan krijg je een overzicht met de bestanden die Timeshift gaat aanmaken, overschrijven of verwijderen. Er valt hier niets te kiezen. De lijst is puur informatief. Klik op ‘Next’ en je krijgt nog een laatste waarschuwing. Klik nogmaals op ‘Next’. Timeshift vergrendelt nu je scherm om te voorkomen dat je de restore mogelijk hindert. Hij toont wel netjes de voortgang.

Als alle bestanden teruggezet zijn, herstart Timeshift je PC. Mocht namelijk vanuit de snapshot de kernel teruggezet zijn, dan wordt die zodoende actief. Log in en je bent terug in de tijd!

Tot slot

Timeshift vereist nauwelijks configuratie en doet daarna stilletjes op de achtergrond zijn werk. Ook een snapshot terugzetten gaat moeiteloos. Kortom, om snel wat te testen en daarna je systeem weer terug te zetten, is Timeshift een handige tool.

Link: github.com/teejee2008/timeshift

Share
October 2024
November 2024
No event found!

Related Topics